مسجد ایاصوفیه استانبول؛ شکوهی از دل تاریخ
در قلب محله سلطان‌احمد استانبول، بنایی باشکوه و شگفت‌انگیز نگاه‌ها را به خود خیره می‌کند؛ مسجد ایاصوفیه (Ayasofya Camii)، نمادی از تقاطع فرهنگ‌ها، ادیان و دوران‌های تاریخی. بنایی که از کلیسا تا مسجد، از موزه تا دوباره مسجد، هر دوره‌اش حکایت‌گر بخشی از تاریخ پر فراز و نشیب استانبول است.
میراثی جاودانه از قرن ششم میلادی
ایاصوفیه در ابتدا در سال ۵۳۷ میلادی به فرمان امپراتور ژوستی‌نیانوس اول ساخته شد و در زمان خود بزرگ‌ترین کلیسای جهان مسیحیت شرقی بود. معماری این بنا، با گنبد عظیمش که نماد آسمان محسوب می‌شد، چنان باشکوه و بی‌رقیب بود که قرن‌ها به‌عنوان الگو برای دیگر سازه‌های مذهبی به کار رفت.
اما تاریخ، مسیر ایاصوفیه را تغییر داد. در سال ۱۴۵۳، زمانی که سلطان محمد فاتح قسطنطنیه را فتح کرد، کلیسا به مسجدی اسلامی تبدیل شد. محراب، منبر، لوحه‌های اسلامی و چهار مناره به آن افزوده شد، و آیات قرآن و نام‌های مقدس بر دیوارهایش نقش بستند.
در دوره جمهوریت ترکیه و با فرمان آتاتورک، ایاصوفیه در سال ۱۹۳۵ به موزه تبدیل شد؛ و در نهایت در سال ۲۰۲۰، بار دیگر به مسجد بازگردانده شد و اکنون هم به‌عنوان مسجد فعال و هم یکی از پربازدیدترین جاذبه‌های گردشگری جهان شناخته می‌شود.
چه چیزهایی در ایاصوفیه خواهید دید؟
معماری باشکوه:
گنبد مرکزی ایاصوفیه با ارتفاع حدود ۵۵ متر و قطر ۳۱ متر، بدون استفاده از سازه‌های مدرن امروزی ساخته شده و هنوز هم یکی از شاهکارهای مهندسی جهان به شمار می‌آید.
موزاییک‌های بیزانسی:
با وجود گذر زمان و تحولات مذهبی، بسیاری از موزاییک‌های درخشان دوره بیزانس حفظ شده‌اند. تصاویری از حضرت مریم، حضرت مسیح، فرشتگان و امپراتوران بیزانسی در طاق‌ها و گنبدهای ایاصوفیه به چشم می‌خورد.
الواح اسلامی عثمانی:
هشت لوحه بزرگ دایره‌ای شکل که با خوشنویسی عثمانی نام‌های مقدسی چون "الله"، "محمد" و خلفای راشدین بر آنها نگاشته شده، فضایی معنوی و متفاوت به ایاصوفیه بخشیده‌اند.
ستون‌های کهن:
ستون‌هایی از شهرهای باستانی همچون افسس و هلیوپولیس به این مسجد منتقل شده‌اند و نشان از اهمیت نمادین آن در تاریخ دارند.
محراب و منبر:
در قسمت شرقی مسجد، محرابی زیبا در جهت قبله قرار دارد که در دوره عثمانی به مجموعه افزوده شده و همچنان مورد استفاده نمازگزاران است.
تجربه بازدید از ایاصوفیه
ورود به مسجد برای نمازگزاران رایگان است، اما برای گردشگران غیرمسلمان، بخش بازدیدنی مسجد ورودی جداگانه‌ای دارد. توصیه می‌شود در ساعات غیرنماز از مسجد بازدید شود تا فرصت بیشتری برای گشت‌وگذار و عکاسی داشته باشید.
برای بازدیدکنندگان رعایت پوشش اسلامی الزامی است؛ خانم‌ها باید موهای خود را با روسری بپوشانند و آقایان از پوشش‌های مناسب استفاده کنند.
ایاصوفیه کجاست؟
موقعیت: محله سلطان‌احمد، منطقه فاتح، استانبول
دسترسی آسان: تنها چند قدم با ایستگاه تراموای Sultanahmet فاصله دارد
جاذبه‌های اطراف:
- مسجد آبی در روبرو
- کاخ توپ‌کاپی در مجاورت
- آب‌انبار باسیلیکا در فاصله چند دقیقه‌ای پیاده‌روی
- بازار بزرگ استانبول تنها ۱۰ دقیقه پیاده
قیمت بلیط مسجد ایاصوفیه
۲۵ یورو برای گردشگران خارجی (بخش بازدیدی/گالری طبقه بالا).برای کودکان زیر ۸ سال همراه با والدین دارای پاسپورت یا کارت شناسایی به صورت رایگان.
چرا باید ایاصوفیه را ببینید؟
ایاصوفیه فقط یک مسجد نیست؛ روایتی زنده از تاریخ استانبول است. اینجا جایی است که می‌توانید قدم در دل تاریخ بگذارید، تحولات هزار و پانصد ساله را لمس کنید و از زیبایی معماری دوران باستان و شکوه تمدن اسلامی لذت ببرید.
دیدار از ایاصوفیه، نه تنها بازدید از یک بنای تاریخی، بلکه سفری در دل زمان و فرهنگ است.
